Nu de Kerstdagen voorbij zijn, is het tijd om de belans op te maken. Zijn er verschillen tussen Kerst in Nederland en Duitsland? Nadat ik 5 jaar achtereen de Kerstdagen in Duitsland heb gevierd kan ik toch wel met wat ervaring schrijven? Die ervaring bestaat uit 4 maal Kerst in Noord-Duitsland en 1 maal Kerst in Zuid-Duitsland. Alhoewel die keer in Beieren niet helemaal meetelt. Toen was ik pas de avond van de 1e Kerstdag op mijn vakantieadres. Ik kwam tot de ontdekking dat 24 december voor de Duitsers het belangrijkste onderdeel is van de Kerstdagen.
Nu weet ik, na de afgelopen 4 jaar Kerst in de buurt van Hannover te hebben gevierd, dat op die 24e december de meeste winkels na 14.00u gesloten zijn. Ook Kerstmarkten sluiten al vroeg hun deuren (of zijn de dag ervoor al gestopt). Veel Duitsers zijn die 24e december vrij. Veel treinen zitten overvol. Iedereen wil voor Heiligabend begint bij familie en/of vrienden zijn. Die 24e december is ook de dag van de kerstboom. Een belangrijke Duitse traditie is dat de kerstboom niet eerder, of hooguit de dag ervoor, wordt opgezet. Uitzondering zijn de verlichte kerstbomen in de tuinen en bomen in de winkels. Dit in tegenstelling dus tot Nederland waar veel mensen meteen al na Sinterklaas de kerstboom opzetten.
Heiligabend kenmerkt zich door een samenzijn, het eten van traditionele gerechten (wij eten Kartoffelsalat met Würstchen -aardappelsalade en worstjes-, het zingen van kerstliederen en het uitwisselen en uitpakken van de cadeautjes (dit laatste wordt 'Bescherung' genoemd). Ook bezoeken vele mensen een nachtmis. De 1e en 2e Kerstdag wordt in Duitsland rustig gevierd. Vele ouderen die buiten de deur eten doen dit 's middags in plaats van 's avonds. De Kerstdagen staan vooral in het teken van rust en samenzijn (bijvoorbeeld door te gaan wandelen, te koken, etc.).
De verschillen met Nederland zijn groot. Daar kan op de 24e december nog volop inkopen worden gedaan. Waar Nederlanders toch vooral de nadruk leggen op 1e en 2e kerstdag, ligt in Duitsland de nadruk op de avond van de 24e (Heiligabend). Massaal naar een woonboulevard op 2e kerstdagen zoals we in Nederland doen, kennen de Duitsers niet. En tot slot zijn er natuurlijk de kerstmarkten. Daarom staat Duitsland bekend en vele Nederlanders trekken in de weken voor kerst naar Duitsland voor een bezoek naar een kerstmarkt voor het doen van inkopen, het drinken van Glühwein of het eten van braadworst, Reibekuchen met appelmoes etc. Veel kerstmarkten sluiten hun deuren kort voor Kerstmis alhoewel een aantal ook nog open is tussen Kerst en Oudejaarsdag.
Ondanks enkele verschillen is er toch een grote overeenkomst. Ook de Duitsers gaan ver in het versieren van hun woning tijdens Kerstmis.
Aufwiedersehen, Kees
(foto 1 en 2: Weihnachtsmarkt Erfurt 2007, Video: Calle 2007. Alles copyright Scotscorner/Messer, 2007)
Krapfen tijdens Silvesterabend is voor Duitsers wat oliebollen zijn op Oudejaarsvaond voor Nederlanders. Ze staan ook wel bekend onder de naam Berliner. Een lekkernij in het land dat sowieso al bekend staat om zijn Kuchen und Torten.
